Αν άνοιξες αυτό το άρθρο μάλλον είσαι κατά της ελεύθερης αγοράς και του καπιταλισμού δηλαδή του οικονομικού συστήματος όπου η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων, όπως και οι επενδύσεις σε οικονομικά αγαθά, παραγωγή, κατανομή, το εμπόριο και υπηρεσίες, κατέχονται από ιδιώτες.
Το άρθρο αυτό αφορά την ψυχολογική ανάλυση της άρνησης και της απέχθειας προς της ελεύθερη αγορά και δεν ασχολείται με προβληματισμούς που πιθανώς να έχουν βάση πάνω στην ρύθμιση ορισμένων πτυχών της αγοράς από το κράτος. Αφορά κυρίως αυτούς που στρέφονται ολοκληρωτικά και με μανία απέναντι στην ελεύθερη αγορά απορρίπτοντας την πρόοδο και την εκθετική μείωση της φτώχειας που έχει προσφέρει και αυτούς και αυτούς που πιστεύουν ότι ο καπιταλισμός είναι η πηγή του κακού και αυτοί που είναι υπέρ του είναι περίπου τέρατα.
Το σύστημα της ελεύθερης αγοράς υπάρχει σήμερα σε κάποιους μόνο τομείς και με πολλούς περιορισμούς. Στην ουσία ζούμε σε ένα σύστημα το οποίο αποτελεί μία μίξη σοσιαλισμού και καπιταλισμού και με την κάθε πλευρά να πιστεύει ότι η άλλη υπερισχύει και κυριαρχεί. Στην πραγματικότητα όμως έστω και αυτή η περιορισμένη ελευθερία μπορεί να διαμορφώσει ένα περιβάλλον δημιουργικής ευφορίας και να οδηγήσει τους ανθρώπους στο να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτούς τους, μιας και οι υποχρεώσεις και η δυναμική της ζωής μεταφέρεται στα άτομα και την προσωπικότητά τους και όχι σε κάποιον εξωτερικό παντογνώστη παράγοντα ο οποίος σχεδιάσει και ελέγχει τα πάντα με βάση τα πιστεύω του και τις ιδέες του.
Ένα άτομο που θέλει να ζει στην ελεύθερη αγορά είναι ένα άτομο το οποίο μάλλον έχει όρεξη για το κάθε λεπτό της ζωής το οποίο έχει την τύχη να απολαμβάνει και θέλει προσφέροντας στον κόσμο, δηλαδή παράγοντας προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία θα βελτιώσουν τις ζωές άλλων ανθρώπων, να φτάσει στο σημείο να ζήσει ακόμα περισσότερα από αυτά που έχει να προσφέρει η ζωή. Αντίθετα, ένα άτομο το οποίo δεν θέλει αυτή την ελευθερία το πιθανότερο είναι να είναι ένα άτομο που ψάχνει πάντα τις εύκολες λύσεις, είναι ληθαργικό και έχει μάθει να βάζει τον εαυτό του στην θέση του θύματος με την κάθε ευκαιρία που του βρίσκει. Δεν παίρνει εύκολα ρίσκα για ένα καλύτερο μέλλον και ψάχνει κάθε μέρα στις ειδήσεις να βρει το πιο αρνητικό από τα αρνητικά που συνέβη.
Οι πεποιθήσεις του καθενός βασίζονται σε ένα πολύ μεγάλο μέρος στον υποσυνείδητο προγραμματισμό τον οποίο έχει περάσει ο καθένας μας. Αν αρχικά δεν αναρωτηθούμε στο τι μας έχει οδηγήσει στο να κάνουμε συνέχεια αρνητικές σκέψεις και στο να αισθανόμαστε πάντα θύματα των περιστάσεων, του συστήματος, της πατριαρχίας, των γυναικών, των αντρών, της κυβέρνησης κτλ τότε δεν θα μπορέσουμε ποτέ να φτάσουμε στο σημείο να απολαύσουμε αυτό το οποίο ήταν στατιστικά αδύνατο να έχουμε, δηλαδή τη ζωή.
Αν λοιπόν αισθάνεσαι μίσος προς την ελεύθερη οικονομία, τότε (χωρίς να εξετάζουμε το κατά πόσο αυτό είναι το καλύτερο οικονομικό μοντέλο ή το πόσο μεγάλη θα πρέπει να είναι η παρέμβαση του κράτος, αλλά μόνο την ψυχολογική πλευρά) μάλλον σε περιμένουν τα παρακάτω.
- Δεν θα νιώσεις την σπίθα του να δημιουργείς πράγματα από το μηδέν και να αμείβεσαι γι αυτά,
- Θα περιμένεις το Σαββατοκύριακο για να κάνεις πράγματα που θες,
- Θα αισθάνεσαι πως όλο το σύστημα συνωμοτεί εναντίον σου. Θα αισθάνεσαι θύμα,
- Δεν θα βλέπεις τις ευκαιρίες που φέρνει η τεχνολογία αλλά θα βλέπεις μόνο τα αρνητικά με αποτέλεσμα να μην είσαι ποτέ ικανοποιημένος από την ζωή. Το πιθανότερο είναι να νομίζεις ότι η πλειοψηφία δουλεύει βασανισμένη στα εργοστάσια κάτω από άθλιες συνθήκες, όπως στην εποχή του Μαρξ.
- Θα απορρίπτεις κατευθείαν οτιδήποτε νέο, καινοτόμο και πιθανώς life changing σου αναφέρει κάποιος (crypto, decentralized world, ai κτλ). Δεν θα ασχοληθείς καν με το decentralization το οποίο είναι ίσως η πιο “αναρχική” και επαναστατική τεχνολογία όλων των εποχών μιας και παίρνει την δύναμη από τις τράπεζες και τις μεγάλες εταιρίες (κάτι το οποίο ιδεολογικά θες) και τη μεταφέρει στον κόσμο, επειδή “έχει να κάνει με λεφτά” και “τα λεφτά είναι κακά”.
- Δεν θα θες να βελτιώσεις τον εαυτό σου μιας και έχεις πιστέψει ότι το πρόβλημα είναι στο σύστημα και όχι σε εσένα και συνεπώς πιθανότατα να τείνεις να πιστεύεις ότι δεν υπάρχουν προβλήματα σε εσένα όσον αφορά το σώμα και την υγεία γενικότερα. Εξάλλου ο σοσιαλισμός διδάσκει ότι αυτό που έχει σημασία είναι το σύνολο, συνεπώς η ατομική υπόσταση και η ατομική υγεία του καθενός δεν είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό.
- Θα ασχολείσαι με τα “εργασιακά” δηλαδή με το πως θα πείσεις τα αφεντικά σου να σε βασανίζουν λιγότερο έτσι ώστε να περνάνε λίγο πιο εύκολα οι μέρες.
Η άποψη για την ελευθερία είναι συνήθως ένας καλός δείκτης κατανόησης της ψυχολογίας, της ιδιοσυγκρασίας και της προσωπικότητας ενός ατόμου. Σκοπός όμως για ότι και να πιστεύουμε είναι να αναρωτηθούμε το γιατί το πιστεύουμε το ποιος εν τέλη μας δημιούργησε αντιλήψεις οι οποίες επί το πλείστον σαμποτάρουν την δυνατότητα για μία καλή ζωή. Όταν καταλάβουμε το ότι οι περισσότερες απόψεις που έχουμε δεν είναι καν δικιές μας, αλλά προέρχονται από τραύματα, από μπούλινγκ και από κακή διαπαιδαγώγηση, τότε θα έχουμε κάνει το πρώτο βήμα.